ภัยร้ายจากควันจี้ ตอนที่ 1

…หลังจากผ่าตัดแผลไฟไหม้ระดับ 3 ไปสัก 30 นาที ผมรู้สึกเวียนหัว อ่อนเพลีย และปวดต้นคอมาก ก็เลยสงสัยว่านี่เราขี้เกียจ หรือไม่สบายจริงๆกันแน่ ก็เลยไปค้นหาสาเหตุ

…ก็เลยไปพบว่า ควันจากการจี้ (electrosurgical smoke หรือ surgical plume) นี่น่ากลัวไม่ใช่เล่นเลยนะครับ วันนี้เลยจะมาแบ่งปันให้เพื่อนๆ รู้จักถึงความน่ากลัวของ ควันพิษที่เกิดจากการจี้เนื้อเยื่อ ผลกระทบต่อสุขภาพ และวิธีป้องกันตัวเองกันนะครับ

…จะมีหมอ พยาบาล และบุคลากรทางการแพทย์สักกี่คนที่รู้ว่า “ควันจากการจี้” นั้นมีสารพิษอยู่มากกว่า 150 ชนิด และเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย ฝุ่นขนาดเล็กPM2.5 และสารก่อมะเร็งอีกจำนวนมาก …ผมเป็นคนหนึ่งที่เคยไม่รู้ ไม่เคยอ่าน และไม่เคยสนใจมาก่อน

….วิวัฒนาการการผ่าตัดและการหยุดเลือดถูกพัฒนาให้ดีขึ้น ผ่าตัดได้รวดเร็วและปลอดภัยมากขึ้นจากการใช้พลังงานความร้อนในรูปแบบต่างๆ เพื่อช่วยในการตัดเนื้อเยื่อ และการหยุดเลือด โดยเครื่องจี้มีหลายประเภท เช่น เครื่องจี้ไฟฟ้า (Electrocoagulation) เลเซอร์(Laser) เครื่องตัดคลื่นความถี่สูง(Ultrasonic scalpel) และอุปกรณ์ไฟฟ้าความเร็วสูง(High-speed electrical devices)

…เครื่องจี้ทุกประเภทจะส่งพลังงานสู่เซลล์เกิดสะสมความร้อนจนถึงจุดเดือด ทำให้เกิดการสลายตัวของผนังเซลล์และเกิดควันขึ้นมา โดยมากกว่า 95% จะเป็นไอน้ำ และอีก 5% จะเป็นสารพิษ โดยปริมาณควันขึ้นอยู่กับ

1.ปริมาณและชนิดเนื้อเยื่อ

2.ชนิด รูปแบบพลังงานที่เลือกใช้(Cutting หรือ Coagulated) และความแรงพลังงานของเครื่องจี้

3.ระยะเวลาที่ใช้เครื่องจี้

…ในห้องผ่าตัดที่เต็มไปด้วยเครื่องมือที่ทันสมัย “ความสะอาด” เป็นหนึ่งในมาตรฐานคุณภาพห้องผ่าตัด นอกจากความสะอาดของเครื่องมือผ่าตัดแล้ว อากาศในห้องผ่าตัดก็ต้องสะอาดด้วยเช่นกัน ห้องผ่าตัดที่ได้มาตรฐานจะต้องมีระบบระบายอากาศและเครื่องดูดของเหลวที่ดี เป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นต้องมีเพื่อปกป้องบุคคลากรทางการแพทย์และผู้ป่วย จาก “ควันพิษที่เกิดจากการจี้เนื้อเยื่อ” หากปราศจากอุปกรณ์เหล่านี้แล้ว ห้องผ่าตัดที่แสนจะสะอาดจะเต็มไปด้วยควันพิษที่ส่งผลต่อสุขภาพได้ และยังจะกระจายตัวอยู่ภายในห้องผ่าตัดได้นานกว่า 20 นาที

…ควันพิษที่เกิดจากการจี้เนื้อเยื่อ นอกจากจะมีกลิ่นเหม็นแล้ว ยังเต็มไปด้วยส่วนประกอบของเซลล์ ฝุ่นขนาดเล็ก ก๊าซพิษ เชื้อโรค และสารก่อมะเร็ง (mutagenic, cytotoxic และ genotoxic) โดยการจี้เนื้อปริมาณ 1 กรัม ทำให้เกิดควันที่ส่งผลกระทบต่อร่างกายเท่ากับการสูบบุหรี่ไม่มีก้นกรอง 6 มวน และการใช้จี้อย่างต่อเนื่องภายใน 5 นาที จะเกิดทำให้เกิดอนุภาคมากกว่า 60,000 ถึง 1,000,000 อนุภาค ต่อตร.ม. ในห้องทดลอง

...อ่านต่อตอนที่ 2